blog image

Uluslararası Taşıma Belgeleri

Uluslararası taşıma belgeleri; ticari belgeler, yükleme belgeleri, taşıma belgeleri ve son olarak dolaşım belgeleri olarak 4 ana başlık altında toplanabilir.​

 

TİCARİ BELGELER

 

  • Navlun Faturası​

Malın taşınma ücretini ifade eder. Navlun, satış faturasında mal bedeline dahil veya ayrı gösterilebilir.​

 

  • Sevk İrsaliyesi ​

Sevk irsaliyesi, satılmış ya da satılacak bir malın aynı firmaya ait olan ya da olmayan iki adres arasında nakledilirken bu naklin; malın konusu, birimi ve malın kime ait olduğu bilgileri ile beraber kayıt altına alındığı belgedir. ​

 

  • Ticari Fatura (Commercial Invoice)​

İhracatçı tarafından düzenlenir. Satılan bir malın niteliği, ölçüsü ile birim satış fiyatını ve toplam bedeli gösteren bir belgedir.​

 

  • Proforma Fatura​

Satılacak olan malın, nihai satış işleminden önce, ihracatçının ithalatçıya yapmış olduğu teklifi içeren faturadır.​

 

  • Yerli Fatura​

İhracatçı tarafından, yüklemesini yaptığı malın veya gerçekleştirdiği hizmetin bedelini belirtmek, gümrük çıkış işlemleri sırasında gümrük beyannamesine eklenmek ve ayrıca KDV iadesi veya mahsubunda kullanılmak üzere düzenlenen Maliye Bakanlığı kaşeli faturadır.​

 

  • Onaylı Fatura​

Konsolosluk faturası da denilen bu faturanın bazı ülkelerin yasalarına göre düzenlenmesi gerekmektedir. İthalat aşamasında, gümrüklere ibraz edilecek orijinal faturaların, ithalat yaptıkları ülkelerdeki konsolosluklarınca onaylanmış olması zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu onay, ticari fatura orijinalleri, özellikle malların menşe ülkesi için yapılır.​

 

  • ATA Karnesi​

ATA karneleri uluslararası Geçici İthalat Sözleşmesi ve Ekleri kapsamında, taraf ülkeler arasında, başka herhangi bir belgeye gerek duyulmaksızın, eşyanın geçici olarak ithalat ve ihracatını sağlayan gümrük belgeleridir.​

 

YÜKLEME BELGELERİ

  • Çeki Listesi (Packing List)​

İhracatçıya, nakliye işleri komisyoncularına (freight forwarder) ve nihai alıcıya, ürünün nasıl paketlendiği, her bir paketin boyut ve ağırlıkları, paketlerin dışında belirtilen işaretler ve numaralarını da içinde barındıran bilgileri sağlar. ​

 

  • Kontrol Belgesi​

İhracata söz konu olan malın kalitesinin sözleşmede yazan malın kalitesiyle aynı olması dış ticarette büyük önem teşkil eder. Bu belge ihracatçı veya ithalatçının isteği üzerine düzenlenir. Fakat bazı tarım ürünlerinin ithalatı için bu belgenin alımı zorunlu kılınmıştır. ​

 

  • Helal Belgesi​

İslam ülkelerine yapılan ithalat için istenen belgedir. Et kesiminin İslami şartlara uygun yapıldığını belirten belgedir. ​

 

  • Radyasyon Belgesi​

Tarım ürünlerinin radyasyonsuz olduğunu kanıtlayan belgedir. İthalatçı belirli bir ağırlıktaki tarım ürününde belirli bir radyasyon derecesinden fazlasını kabul etmeyeceğini ihracatçıya bildirerek “radyasyon belgesi” talep edebilir.​

 

  • Ekspertiz & Analiz Raporu​

İnceleme gerektiren malların formüllerinin isimlerini ve oranlarını gösteren belgedir. Bu belge, alıcının isteğine göre imalatçı veya bağımsız bir laboratuvar tarafından düzenlenebilir.​

 

  • Sağlık ve Veteriner Sertifikaları​

Söz konusu satışın canlı hayvan, gıda maddeleri ve ambalajlama maddelerinde yapılmasında alıcının isteği üzerine, yerel sağlık mercileri tarafından hazırlanan bir belgedir. ​

 

TAŞIMA BELGELERİ

  • Karayolu Taşıma Sözleşmesi (CMR)​

CMR, kamyon taşımacılığı ilkelerini belirli standartlara bağlayan, 56 ülkenin üye olduğu uluslararası bir anlaşmadır. Belge gönderici ya da lojistik firması tarafından, alıcının adına düzenlenir. Bu anlaşma ile tüm taşımacılık işlemleri ve koşulları belirli standartlara bağlanmıştır. CMR Belgesi genellikle nakliye firması tarafından, en az 3 aslı nüsha olarak düzenlenir. Bunlardan bir tanesi malı gönderen tedarikçi ya da ihracatçı için, bir tanesi mallar ile birlikte alıcıya gönderilmek için de ve bir tanesi de nakliyecide kalması için düzenlenir.​

 

  • Denizyolu Konşimentosu (Ocean Bill of Lading)​

Deniz Konşimentosu, gemiyle taşınan malların uluslararası sularda nakliyesi için gerekli bir belgedir. Kıymetli bir evrak olarak gönderici, alıcı ve taşıyıcı arasında yasal olarak bağlayıcı bir sözleşme niteliğine sahiptir.​

 

  • Havayolu Konşimentosu (AIR WAYBILL)​

Hava konşimentosu (AWB), gönderi hakkında ayrıntılı takip ve bilgi sağlamak ve için hava yolu şirketi tarafından gönderilen mallara eşlik eden bir belgedir. Faturanın birden fazla kopyası vardır ve böylece sevkiyata dâhil olan tüm taraflar nakliyeyi belgeleyebilir. Taraflara daha az koruma sunmak gibi bazı farklılıkları olmakla birlikte bir AWB, deniz konşimentolarına benzer bir işleve sahiptir.​

 

  • Demiryolu Taşıma Sözleşmesi​

Trenle taşımacılıkta kullanılan taşıma belgesi olup, aynı CMR gibi tüm dünyada geçerliliği olan CIM anlaşmasına tabii olarak düzenlenir. Malların mülkiyetini temsil etmez, dolayısıyla ciro edilemez.​

 

  • Kombine Taşımacılık Belgesi​

Taşıma sözleşmesi olup, eşyanın birden fazla taşıma şekli kullanılarak taşındığının kanıtıdır. Aynı zamanda nakliyecinin sorumluluğunu da belirler.​

 

DOLAŞIM BELGELERİ

 

  • A.TR Dolaşım Belgesi​

A.TR belgesi Avrupa Topluluğu ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasına istinaden Avrupa Topluluğu ülkelerine sanayi ürünü ve işlenmiş tarım ürünleri ihracatı için kullanılır. Malların menşei önemli olmayıp malların serbest dolaşımda olması esastır.​

 

  • Menşe Şahadetnamesi (Cerfiticate of Origin)​

İhracata konu olan malın nerede üretilip nerede işlem gördüğünü belirten bir belgedir. İhracatçı tarafından, ithalatçı firmanın isteği üzerine düzenlenir.​

 

  • EUR.1 Belgesi​

EUR.1 Belgesi, uluslararası ticaret işlemlerinde söz konusu eşyaların menşe ülkesinin gösterilmesinde kullanılan belgedir. EFTA ülkeleri için genel olarak tüm ihracat işlemlerinde, Avrupa Birliği ülkelerinde demir çelik ürünlerinin ihracatında ve Türkiye’de ise serbest ticaret anlaşmaları imzalanan ülkeler ile yapılan ihracat işlemlerinde EUR.1 belgesi kullanılmaktadır.​

 

  • Yükleme Talimatı​

Yükleme talimatı, ihracata hazır ürünlerin nakliye şeklini belirledikten sonra nakliyeci firmalara ile yükleme işlemini başlatan bir belgedir. Resmi bir belge olmamakla birlikte ihracatçı ile gönderici arasında birçok konuda önemli bilgiler içermektedir.​

 

  • Sigorta Sertifikası​

Satıcı tarafından alıcıya sevkiyat sürecinde malların taşıma risklerini kapsar. Sigorta belgeleri, malların istenen riskler altında sigortalandığını kanıtlar. Sigorta belgeleri arasında en yaygın olanı sigorta poliçesidir. Bu belge, sigortalı ile sigortacı arasındaki bir sözleşmedir ve tarafların hak ve sorumluluklarını gösterir. Sigorta kapsamındaki haklar ciro yoluyla başkasına devredilebilir.​

 

  • Form A Belgesi​

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) çerçevesinde tercihli rejimden faydalanması talep edilen eşyanın GTS ülkesi menşeli olduğunun ispatı için kullanılan bir belgedir. Yani eşyanın tercihli menşe statüsünü gösterir.